Nawiązując do pytania postawionego w tytule fundamentalnej dla dziejów Orawy broszury, spieszymy z autoprezentacją, którą opieramy na odpowiedzi sformułowanej przez ks. Ferdynanda Machaya: My tu Polocy, a ta nasa okronglutko gwara nie jako miesanina, ba ta cysto polsko, jakom za granicom gwarzom.
Chcemy opowiadać o fascynujących dziejach Orawy, regionu który przed wiekami pod węgierskim panowaniem stał się stykiem zwartego osadnictwa polskiego i słowackiego. Pragniemy zainteresować czytelników opowieściami na temat tej ziemi i ludzi, którzy tworzyli jej historię. Piszemy o tym, co polskie i z polskością związanie – w historycznym i współczesnym ujęciu. Jednocześnie szanujemy dziedzictwo i osiągnięcia sąsiednich narodów.
Obok serii artykułów ważnym elementem portalu jest baza Orawskich Bojowników Niepodległości, tych, których działalność, służba i poświęcenie sprzed stu lat, przyczyniły się do odbudowy państwowości polskiej i zjednoczenia z ojczyzną części Górnej Orawy.
Historia Polski przez wieki pisana była nie tylko przez podręcznikowych bohaterów, ale współtworzyli ją również mieszkańcy małych miejscowości. Szczególnie przed stuleciem setki tysięcy chłopskich synów z poświęceniem podjęli się walki o niepodległość ojczyzny i rozszerzenia praw odrodzonego państwa do ich ojcowizny.
W przeddzień kulminacji obchodów setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości prezydent Andrzej Duda razem z pierwszą damą Agatą Kornhauser-Dudą wygłosili telewizyjne orędzie, w którym podkreślili doniosłość narodowego jubileuszu, zwracając m.in uwagę na lokalny aspekt świętowania.
– Przypominamy osiągnięcia bohaterów narodowych zmagań o wolność. Wybitnych mężów stanu, których nazywamy ojcami niepodległości. Ale także równie wybitnych, a znanych głównie w swoich miejscowościach i regionach, lokalnych bohaterów walki o wolną Polskę – mówił Prezydent Andrzej Duda.
– Dziękuję wszystkim, którzy w odpowiedzi na mój apel nadali obchodom stulecia charakter obywatelski, powszechny i lokalny. Dziękuję za tysiące wystaw, koncertów, widowisk, iluminacji, konkursów i imprez sportowych – podkreślał.
Począwszy od budzicieli polskiego ducha jeszcze sprzed pierwszej wojny światowej, poprzez żołnierzy z frontów światowego konfliktu i późniejszych polskich formacji, a w końcu działaczy plebiscytowych – mieszkańców Orawy, którzy bezpośrednio pracowali na rzecz niepodległej Polski były setki. Kobiety i mężczyźni, młodzież, dorośli i staruszkowie, rolnicy, przedstawiciele lokalnej elity i duchowieństwa – wszyscy oni połączyli swoje siły, by dalsze życie wieść wśród rodaków, w wolnym i sprawiedliwie urządzonym kraju.
Najbardziej zasłużeni doczekali się uhonorowania Krzyżami i Medalami Niepodległości. W wielu wypadkach tylko dzięki temu odznaczeniu dziś możemy przywołać ich z imienia i nazwiska.
Na stronie polskaorawa.pl użytkownicy znajdą alfabetyczny spis ponad setki mieszkańców Orawy, którzy w latach 1933-1939 zostali uhonorowani jednym z najważniejszych odznaczeń państwowych w II RP. Jego rozszerzeniem są podstrony z przywołaniem co najmniej podstawowych danych biograficznych. Przywoływani są również inni działacze niepodległościowi, którzy z różnych przyczyn nie otrzymali podobnego odznaczenia. Co do wszystkich pojawia się apel o poszukiwanie w ich gronie krewnych i dzielenie się rodzinnymi wspomnieniami i pamiątkami. Zwieńczeniem projektu będzie wydanie publikacji o orawskich „Bojownikach Niepodległości”, jak tytułowano odznaczonych.
***
Liczymy również na Wasze opinie i sugestie. Nawet jeśli się z nimi nie zgodzimy, to z zainteresowaniem się im przyjrzymy.